การรักษาโรคต่อมลูกหมากโตด้วยไอน้ำ

แผนกศัลยกรรมทางเดินปัสสาวะ โรงพยาบาลพิษณุเวชได้นำเทคโนโลยีการรักษาโรคต่อมลูกหมากโตด้วยไอน้ำ โดยแพทย์เฉพาะทางผู้ชำนาญการด้านทางเดินปัสสาวะที่มีประสบการณ์ในการรักษาโรคต่อมลูกหมากโตเป็นผู้ทำหัตถการ และทีมสหสาขาวิชาชีพที่มีความรู้และความชำนาญ พร้อมให้การดูแลผู้ป่วยตลอดระยะเวลาการรักษา รวมถึงติดตามผลหลังจากการรักษาเพื่อให้มั่นใจว่าผู้ป่วยได้รับผลลัพธ์การรักษาที่ดีที่สุด

โรคต่อมลูกหมากโตเป็นโรคที่พบได้ครึ่งหนึ่งของผู้ชายที่มีอายุมากกว่า 60 ปีขึ้นไปและร้อยละ 80 ของชายที่มีอายุ 70 ปีขึ้นไป โรคต่อมลูกหมากโตทำให้ผู้ป่วยมีปัญหาในการปัสสาวะ เช่น ปัสสาวะบ่อย กลั้นปัสสาวะไม่ค่อยอยู่ ปัสสาวะสะดุด บางครั้งอาจถึงขั้นปัสสาวะไม่ออก อาการเหล่านี้ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยอย่างมาก

วิธีการรักษาต่อมลูกหมากโตที่นิยมกันทั่วไปคือ การใช้ยาและการผ่าตัด แต่ปัจจุบันความก้าวหน้าทางการแพทย์ทำให้ผู้ป่วยที่ไม่ต้องการผ่าตัดและไม่อยากกินยาเพราะกลัวผลข้างเคียง มีทางเลือกเพิ่มขึ้น โดยการรักษาด้วยไอน้ำ เทคโนโลยีใหม่ที่มีผลงานวิจัยรองรับว่ามีประสิทธิภาพและปลอดภัย ได้รับการรับรองจากองค์การอาหารและยาของสหรัฐอเมริกาตั้งแต่ปี 2558 และได้รับการรับรองจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาของประเทศไทย

ทำความรู้จักเทคโนโลยีการรักษาด้วยไอน้ำ

การรักษาด้วยไอน้ำ เป็นวิธีการรักษาโรคต่อมลูกหมากโตที่เรียบง่าย ปลอดภัยเพราะใช้เพียงไอน้ำในการรักษาและใช้เวลาไม่นานประมาณ 10-15 นาที 

โดยแพทย์จะใช้เครื่องมือและกล้องสอดผ่านท่อปัสสาวะ เข้าไปยังต่อมลูกหมาก หลังจากนั้นแพทย์จะฉีดไอน้ำที่มีอุณหภูมิ 103 องศาเซลเซียสเข้าไปในต่อมลูกหมากประมาณ 4-6 ครั้งขึ้นอยู่กับขนาดของต่อมลูกหมาก 

การฉีดแต่ละครั้งใช้เวลาเพียง 9 วินาที ไอน้ำจะกระจายเข้าไประหว่างเซลล์ของต่อมลูกหมาก ทำให้เซลล์ที่อุดตันท่อทางเดินปัสสาวะตายไป (Apoptosis) และร่างกายจะกำจัดเซลล์ที่ตายออกไปตามธรรมชาติ ในที่สุดต่อมลูกหมากจะหดตัวมีขนาดเล็กลงและท่อปัสสาวะจะกว้างขึ้น ทำให้ปัสสาวะได้เป็นปกติ

ระยะเวลาฟื้นตัว

หลังการรักษาแพทย์จะใส่สายสวนปัสสาวะแบบคาสายปัสสาวะชนิดโฟเลย์ (Foley’s catheter) ให้กับผู้ป่วยไว้ประมาณ 3-5 วัน ช่วยให้ผู้ป่วยไม่ต้องถ่ายปัสสาวะเอง ทำให้อาการบวมหายเร็วขึ้นและการฟื้นตัวเร็วขึ้น 
หลังจากแพทย์เอาสายสวนปัสสาวะออก ผู้ป่วยอาจรู้สึกปัสสาวะลำบากเนื่องจากยังมีอาการบวม อาจมีอาการแสบร้อนระหว่างปัสสาวะ รวมถึงมีเลือดปนออกมาในปัสสาวะเล็กน้อยประมาณ 4-6 สัปดาห์และอาจมีเลือดปนออกมาในอสุจิได้ 
โดยทั่วไปอาการจะดีขึ้นภายใน 2 สัปดาห์และส่วนใหญ่หายเป็นปกติภายใน 6 สัปดาห์

ข้อดีของการรักษาด้วยเทคโนโลยีไอน้ำ 

• การรักษาด้วยการทำผ่านกล้องเข้าท่อปัสสาวะตามทางธรรมชาติ ไม่มีแผลผ่าตัด 
• ไม่ต้องวางยาสลบ เพียงใช้ยาสงบประสาท ยาระงับความเจ็บปวดหรือยาระงับความรู้สึกเฉพาะที่
• ใช้เวลาในการทำเป็นระยะเวลาสั้นๆ เท่านั้น
• ไม่ต้องนอนค้างคืนที่โรงพยาบาล
• ลดความเสี่ยงของภาวะอวัยวะเพศไม่แข็งตัว
• สามารถรักษาผู้ป่วยในกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูงต่อการผ่าตัดได้
• ผลลัพธ์ที่ยาวนานปัจจุบันติดตามเป็นเวลา 5 ปีแล้วพบผู้ป่วยส่วนใหญ่ รักษาเพียงครั้งเดียวและติดตามผลทุก  2-5 ปี

ข้อบ่งชี้ในการรักษาด้วยไอน้ำ

การรักษาด้วยเทคโนโลยีไอน้ำ เหมาะกับผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยว่ามีต่อมลูกหมากโต หรือมีอาการอันเกิดจากต่อมลูกหมากโต แพทย์จะพิจารณาแนะนำการรักษาด้วยไอน้ำ กับผู้ที่มีภาวะต่อไปนี้

• ผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 50 ปี ขึ้นไป และมีขนาดต่อมลูกหมาก 30 - 80 กรัม
• ผู้ที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยยา 
• ผู้ที่มีผลข้างเคียงจากการใช้ยา 
• ผู้ที่ไม่ต้องการกินยาในระยะยาว
• ผู้ที่มีปัญหาสุขภาพที่ไม่เหมาะกับการผ่าตัดที่ต้องวางยาสลบนานๆ
• ผู้ที่ต้องการหลีกเลี่ยงการเกิดปัญหาเรื่อง เสื่อมสมรรถภาพทางเพศ หลังการผ่าตัด หรือการทานยา

การรักษานี้ไม่เหมาะกับใคร

• ผู้ที่มีการใส่หูรูดปัสสาวะเทียม (urinary sphincter implant)
• ผู้ที่มีการใส่อวัยวะเพศชายเทียม (penile prosthesis)
• ผู้ที่มีภาวะติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะอยู่

ความเสี่ยงและภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น

• การรักษาด้วยเทคโนโลยีไอน้ำ อาจมีความเสี่ยงที่พบได้บ้างในระยะสั้นๆ และมักมีอาการไม่รุนแรง เช่น
• ปัสสาวะลำบาก
• มีเลือดปนในปัสสาวะหรืออสุจิ
• ปัสสาวะบ่อย
• ปัสสาวะไม่ออก
• ปริมาณการหลั่งน้ำอสุจิลดลง
• ติดเชื้อระบบทางเดินปัสสาวะ

เทคโนโลยีการรักษาด้วยไอน้ำเหมาะกับใคร

การรักษาด้วยเทคโนโลยีไอน้ำ เหมาะกับผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยว่ามีต่อมลูกหมากโต หรือมีอาการอันเกิดจากต่อมลูกหมาก อายุ 50 ปีขึ้นไป ขนาดต่อมลูกหมากไม่เกิน 30 – 80 g ไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยยาหรือมีผลข้างเคียงจากการใช้ยา มีปัญหาสุขภาพที่ไม่เหมาะกับการผ่าตัดที่ต้องวางยาสลบนานๆ ไม่มีปัญหาการติดเชื้อในกระเพาะปัสสาวะไม่มีการใส่อวัยวะเพศเทียม

ความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น

การรักษาด้วยเทคโนโลยีไอน้ำ อาจมีความเสี่ยงที่พบได้บ้างในระยะสั้นๆ และมักมีอาการไม่รุนแรง เช่น ปัสสาวะลำบาก มีเลือดปนในปัสสาวะหรืออสุจิ ปัสสาวะบ่อย ปัสสาวะไม่ออก ปริมาณการหลั่งน้ำอสุจิลดลง ติดเชื้อระบบทางเดินปัสสาวะ